1.8. Motto
Powtarzanie, matką uczenia się.
1.8. Wprowadzenie
Aby szybko i na długo zapamiętać materiał, trzeba go dobrze zrozumieć i opracować, sporządzając potem dobre notatki i gromadząc dodatkowe materiały. Następnie na różne sposoby przetworzyć i potem w optymalny sposób, w coraz to dłuższych odstępach czasu powtarzać aż do momentu zapamiętania. Na końcu należy zweryfikować stopień przyswojonej wiedzy na przykład odpowiadając na pytania i rozwiązując przykładowe zadania i ewentualnie douczyć się tego, czego jeszcze nie umiemy na satysfakcjonującym nas poziomie.
1.8.1. Dlaczego przed przystąpieniem do powtarzania i zapamiętywania należy dobrze zrozumieć materiał?
Aby nauczyć się w jak najkrótszym czasie danego materiału; danej lekcji czy wykładu, warto po wcześniejszym dopracowaniu notatek powtórzyć go tego samego dnia, gdy jeszcze dużo pamiętamy z lekcji. Dzięki temu nie kumulują nam się rzeczy, które potem musimy przyswoić np. w sesji.
Dobre zrozumienie materiału to podstawa. Nie ma sensu uczyć się na pamięć czegoś, czego nie rozumiemy, ponieważ niewiele z tego skorzystamy w praktyce, a ponadto będzie to wymagało od nas znacznie większych nakładów pracy. Dodatkowo, jeśli coś dobrze zrozumiemy i dopiero potem się tego nauczymy, to nowa wiedza łatwiej skojarzy się z innymi zagadnieniami i wiedzą, którą już posiadamy. Będziemy w stanie z niej bardziej twórczo korzystać.
1.8.2. Dlaczego materiał, który chcemy opanować warto przetworzyć na różne sposoby?
Ucząc się, warto przetworzyć notatki na różne sposoby, dodać kolory, podkreślenia, zakreślenia, pytania nad akapitami czy fragmentami notatek lub np. zobrazować na rysunku czy wykresie kluczowe punkty danego wykładu, rozwiązać przykładowe zadania.
Przetwarzając dany materiał patrzymy na niego z różnych perspektyw, stosujemy go praktycznie, dzięki temu szybciej go zapamiętamy i będziemy w stanie bardziej kreatywnie z niego korzystać.
1.8.3. Co możemy wykorzystać do przetwarzania notatek?
Do przetwarzania notatek można wykorzystać efekt kontrastu. Polega on np. na podkreślaniu lub wypunktowywaniu długopisami w innych kolorach, czy markerami najważniejszych kwestii. Operowanie kontrastem znakomicie nadaje się również do nauki ortografii. Podkreślając np. czerwoną kreseczką litery takie jak „ó”, „ż” i ucząc się w odpowiedni sposób całych fragmentów tekstu lub notatek, z odpowiednim zwróceniem uwagi na te litery w wyrazach, można w kilka miesięcy praktycznie pozbyć się problemów z ortografią.
Inny sposób, z którego warto korzystać pracując z notatkami to wyolbrzymianie. Możemy np. stosować wielkie litery albo pogrubiać kluczowe wyrazy, większymi literami pisać temat lekcji, czy nazwy rozdziałów w naszych notatkach.
Nasze notatki lub ich fragmenty albo najważniejsze punkty możemy opracować z wykorzystaniem Worda, Excela gdzie możemy zrobić zestawienia, czy wykresy. W tabelkach możemy na przykład rozpisać, w celu porównania i szybszego nauczenia się, różne elementy układu krwionośnego ptaków i ssaków, (jeśli uczymy się biologii).
Notatki można wzbogacić np. o dodatkowe materiały, wydruki, zdjęcia i umieścić w segregatorze, który stanowi jeden z elementów naszej bazy danych.
1.8.4. Od powtarzania do zapamiętania.
Jak już dobrze zrozumiemy materiał i go odpowiednio przetworzymy, przystępujemy do powtarzania zmierzającego do zapamiętania wiedzy. Warto tutaj wypracować sobie odpowiednie optymalne algorytmy takich powtórek.
Krzywa pamiętania: (tu będzie rysunek); Źródło:
„Podstawy fizyki dla kandydatów na wyższe uczelnie i studentów” Herman M. A., Kalestyński A., Widomski L. PWN
Zasada jest prosta. Aby jak najdłużej zapamiętać dany materiał, gdy się go już nauczymy, należy go powtarzać w coraz to dłuższych odstępach czasu. Wtedy stale będziemy mieli duży poziom wiedzy o danym zagadnieniu. I tak na przykład, ze względu na prostotę wyznaczania w kalendarzu czasu powtórek, można je robić po jednej godzinie od nauczenia się, po jednym dniu, po jednym tygodniu, miesiącu i potem intensywnie np. przed maturą czy egzaminem.
Jeśli np. uczymy się tylko przed egzaminem, albo wyłącznie na zasadzie rozwiązywania zadań z poprzednich lat, możemy również uzyskać dobre wyniki, ale wtedy szybko zapomnimy cały materiał i nie będziemy w stanie swobodnie i w dużym zakresie z niego korzystać.
Robiąc powtórki opracowanego materiału, nie musimy koniecznie siedzieć przy burku. Możemy np. chodzić po pokoju, czy też wygodnie siedzieć w fotelu.
Warto wypracować sobie stałe godziny uczenia się i aktywnego odpoczynku. Takie codzienne rytuały i rytm zajęć możemy zastosować po szkole czy wykładach na uczelni. Dzięki takim stałym porom będziemy szybciej i o wiele łatwiej mobilizować się oraz mieć możliwość skupienia na konkretnej pracy.
Na poziomie drugim zamieszczę artykuł poświęcony monitorowaniu czasu naszej pracy, weryfikacji jak, go wykorzystujemy oraz temu, jak skutecznie wyznaczać i robić powtórki.
1.8.5. Jak powtarzać materiał do zapamiętania? Przykładowy algorytm dla biologii
Jak powtarzać (na przykładzie biologii):
- gdy mamy już opracowane notatki z danej lekcji np. na 3 kartkach A5 (6 stron), wyjmujemy je z segregatora;
- zapoznajemy się z tematem;
- zapoznajemy się z głównymi partiami i paragrafami;
- przeglądamy całość zwracając uwagę na rysunki i ich opisy;
- uczymy się po kolei punktów i podpunktów w nich zawartych,
- aby się nauczyć podpunktu, powtarzamy go na głos, potem 2 razy z pamięci;
- potem przechodzimy do następnego podpunktu;
- po opanowaniu wszystkich podpunktów np. z wymienionymi elementami, z jakich składa się serce żaby i przeanalizowaniu obrazującego to rysunku. Powtarzamy z pamięci cały punkt wraz z podpunktami, i z pamięci próbujemy narysować i opisać serce żaby. Dzięki temu od razu weryfikujemy czy umiemy już wszystko;
- po opanowaniu w całości punktu pierwszego przechodzimy do punktu drugiego np. z układem oddechowym żaby itd.
1.8.6. Jak weryfikować poziom przyswojonej wiedzy?
Do weryfikowania poziomu przyswojonej wiedzy, znakomicie nadają się zadania egzaminacyjne danego prowadzącego z minionych lat. Polecam również zestawy maturalne, najlepiej z rozwiązaniami, abyśmy mogli porównać i udoskonalić nasze odpowiedzi.
Znakomitym sposobem weryfikacji wiedzy jest np. sporządzenie sobie ołówkiem pytań nad poszczególnymi akapitami czy paragrafami w naszych notatkach. Gdy robimy powtórki np. po tygodniu, wykorzystujemy te pytania i próbujemy z pamięci na nie odpowiedzieć.
Jeśli mamy rodzeństwo, lub przyjaciół o podobnych zainteresowaniach i dążeniach, np. przygotowujących się do egzaminu na medycynę, to możemy się z nimi nawzajem odpytywać np. z chemii.
Możemy uczyć innych i udzielać korepetycji. Tutaj od razu weryfikujemy poziom wiedzy i przetwarzamy intensywnie materiał, np. gdy wymyślamy zadania z fizyki, od prostych po coraz trudniejsze.
Warto wykorzystać oprogramowanie, także na smartfony czy tablety, dzięki któremu możemy sporządzać np. listy pytań i odpowiedzi typu fiszki. Jest na rynku bardzo dużo tego typu rozwiązań i udogodnień. Artykuł o tym zamieszczę na poziomie 2.
1.8.7. Co to są mnemotechniki i dlaczego trzeba z nich ostrożnie korzystać?
Mnemotechniki polegają na intensywny wykorzystywaniu bogatych skojarzeń obrazkowych z rzeczy, które znamy i wplataniu w nie nowych rzeczy, które chcemy zapamiętać.
Mają one swoje zalety, ale niestety też sporo wad. Także należy z nich korzystać ostrożnie i z rozwagą.
Zaletą jest to, że możemy np. w krótkim czasie nauczyć się na pamięć wszystkich państw na świecie i ich stolic lub np. elementów budowy człowieka na studiach medycznych.
Wadą jest to, że często wykorzystując je, nie rozumiemy tego czego, się uczymy. Mnemotechniki zbyt intensywnie i w idealny sposób używane, mogą doprowadzić do swoistego kalectwa umysłowego. Gdyż po pewnym czasie intensywnego ich stosowania np. nie będziemy w stanie przeczytać wiersza, gdyż naszą głowę będą zalewać skojarzenia obrazkowe…
Najprostszy przykład użycia mnemotechnik, gdy chcesz zapamiętać 5 kolejnych zwierząt:
- żółw,
- słoń,
- krowa,
- kot,
- pies,
Aby zrobić to z wykorzystaniem mnemotechniki, układasz sobie historyjkę obrazkową.
Start: „Żółw, który uciekł z twojego akwarium, został rozdeptany na ulicy przez wielkiego słonia, gdy zobaczyła to krowa, która pasła się przy szosie, zaczęła szybko uciekać, lecz drogę przebiegł jej czarny perski kot, który z wielkim przerażeniem uciekał przed wściekłym psem itd.” – To jest jeden z prostszych przykładów wykorzystania mnemotechnik.
Teraz, aby wymienić wszystkie zwierzęta (a może być ich np. więcej niż 20…) – odtwarzasz sobie historyjkę w głowie i wymieniasz po kolei zwierzęta.
UWAGA: Ucząc się z wykorzystaniem mnemotechnik, możesz nauczyć się na pamięć rzeczy, których nie będziesz rozumiał, np. wydarzeń historycznych. Będziesz znał, jak wierszyk na pamięć przebieg jakiejś bitwy, czy okresu historycznego, ale nie będziesz znał go na wyrywki i nie będziesz w stanie go kojarzyć z innymi faktami historycznymi czy nawet geograficznymi. Nie będziesz sprawnie wnioskować i twórczo myśleć. Możesz stać się encyklopedią, która nie rozumie, co autor w niej zapisał.
Do encyklopedii można zawsze zajrzeć, więc po co robić z siebie taką encyklopedię, która zna hasła, ale nie ma w niej relacji i powiązań, pomiędzy dziedzinami, prawami i zagadnieniami.
1.8. Ćwiczenia
Aby solidnie przepracować zawarte w tym rozdziale treści: w ramach ćwiczeń, pobierz i wydrukuj załączony plik: Poziom_1.8._MasterStudentPL.pdf
- przeczytaj pytania i wypisz długopisem po 3-5 odpowiedzi do nich, dzięki temu dobrze uświadomisz sobie poruszane tu zagadnienia, zapamiętasz je i dostosujesz do swoich potrzeb;
- kartki zachowaj sobie w segregatorze i przejrzyj je po 1 dniu, następnie – po 7 dniach, potem – po miesiącu;
- przeglądając Twoje odpowiedzi po 7 i 30 dniach, wypisuj najważniejsze odpowiedzi i inne wnioski, jakie wyciągnąłeś w stosunku do siebie, przerabiając ten rozdział z poziomu pierwszego.
1.8. Podsumowanie
Warto wypracować sobie następujący zwyczaj:
- dobrze zrozum materiał, przetwórz go na różne sposoby i utrwal w notatkach, zaznaczeniach w książce czy też elektronicznie,
- następnie powtarzaj do zapamiętania, wykorzystując najlepiej wypracowany przez siebie i optymalny algorytm,
- po nauczeniu się rób systematyczne powtórki w coraz to większych odstępach czasu, po godzinie, po dniu, po tygodniu, po miesiącu…
- aby osiągnąć jak najlepszy wynik na egzaminie, powtórz intensywnie materiał np. dzień przed nim, oraz zweryfikuj poziom wiedzy, odpowiadając na przykładowe pytania i rozwiązując podobne zadania, najlepiej z minionych lat,
- na poziomie 2 zamieszczę artykuł o efektywnym wykorzystaniu kalendarza do planowania i robienia powtórek.
Przewodnik po MasterStudent.PL
Przeczytałeś, skorzystałeś, podziel się ze znajomymi. Powodzenia!
